बायोफ्युएल उत्पादन व्यवसाय शेती कचरा मका आणि ऊसापासून इंधन उत्पादन

बायोफ्युएल म्हणजे जैविक स्रोतांपासून (शेती कचरा, मका, ऊस इ.) तयार केलेले पर्यायी इंधन. हे पेट्रोल आणि डिझेलसाठी पर्याय म्हणून वापरले जाते. हे प्रामुख्याने वाहतूक, औद्योगिक आणि घरगुती ऊर्जेसाठी उपयुक्त आहे. बायोफ्युएलचे मुख्यतः दोन प्रकार असतात:     

बायोएथेनॉल – मका, ऊस यासारख्या पीकांपासून तयार होते.     

बायोडिझेल – वनस्पती तेल, प्राणिजन्य चरबी किंवा वापरलेले स्वयंपाकाचे तेल यापासून बनवले जाते.     

२. बाजारपेठ आणि संधी     

पारंपरिक इंधनांच्या वाढत्या किंमतींमुळे बायोफ्युएलची मागणी वाढत आहे.     

सरकार बायोफ्युएल उत्पादनासाठी विविध अनुदाने आणि प्रोत्साहन योजना देत आहे.     

इंधन आयातीवरील अवलंबित्व कमी करण्यासाठी हा व्यवसाय फायदेशीर ठरू शकतो.     

प्रदूषण कमी करण्यासाठी अनेक देश बायोफ्युएल वापरण्यास प्रोत्साहन देत आहेत.     

कसा सुरु करावा बायोफ्युएल उत्पादन व्यवसाय ?     

१. तांत्रिक प्रक्रिया (बायोएथेनॉल आणि बायोडिझेल उत्पादन)     

(A) बायोएथेनॉल उत्पादन प्रक्रिया (मका, ऊस, इतर जैव पदार्थांपासून)     

बायोएथेनॉल हे पेट्रोलमध्ये मिसळले जाणारे जैवइंधन आहे. हे मुख्यतः ऊसाचा रस, मका, गव्हाचा स्टार्च किंवा अन्य साखरयुक्त पदार्थांपासून तयार होते.     

उत्पादन प्रक्रिया:     

कच्चा माल संकलन – ऊसाचा रस, मका, गहू, किंवा अन्य साखरयुक्त पदार्थ गोळा करणे.     

क्रशिंग व साखर वेगळे करणे – ऊसाचा रस किंवा मक्यातील स्टार्च वेगळा केला जातो.     

आंबवणी (Fermentation) – यीस्टच्या मदतीने साखर अल्कोहोलमध्ये रूपांतरित केली जाते.     

डिस्टिलेशन (Distillation) – तयार झालेले अल्कोहोल (इथेनॉल) शुद्ध करून वेगळे केले जाते.     

ब्लेंडिंग आणि विक्री – बायोएथेनॉल पेट्रोलमध्ये मिसळून विकले जाते.     

कच्चा माल:     

ऊस रस किंवा मका     

यीस्ट आणि एंजाइम्स     

प्रक्रिया पाण्याचा साठा     

(B) बायोडिझेल उत्पादन प्रक्रिया (तेलकट पदार्थ, शेती कचऱ्यातून)     

बायोडिझेल हे पारंपरिक डिझेलला पर्याय म्हणून वापरले जाते आणि वनस्पती तेल, प्राणिजन्य चरबी किंवा शेतीजन्य कचऱ्यातील तेलापासून तयार केले जाते.     

उत्पादन प्रक्रिया:     

तेल संकलन – सोयाबीन तेल, सुर्यफूल तेल, तांदूळ भूसा, वापरलेले स्वयंपाकाचे तेल गोळा करणे.     

ट्रान्सएस्टेरिफिकेशन प्रक्रिया – तेलामध्ये मेथेनॉल व उत्प्रेरक मिसळून रासायनिक प्रक्रिया केली जाते.     

गाळणी व शुद्धिकरण (Filtration & Purification) – तयार झालेले बायोडिझेल शुद्ध करून विक्रीसाठी तयार केले जाते.     

साठवण व वितरण – अंतिम उत्पादन विविध कंपन्या आणि ग्राहकांना पुरवठा केला जातो.     

कच्चा माल:     

वनस्पती तेल किंवा वापरलेले तेल     

मेथेनॉल     

उत्प्रेरक (Catalyst)     

२. मशीनरी आणि तंत्रज्ञान     

(A) बायोएथेनॉलसाठी आवश्यक मशीनरी:     

क्रशर आणि ज्यूस एक्स्ट्रॅक्टर – ऊसाचा रस किंवा मक्यातील स्टार्च वेगळे करण्यासाठी     

आंबवणी टाक्या (Fermentation Tanks) – यीस्टच्या सहाय्याने अल्कोहोल तयार करण्यासाठी     

डिस्टिलेशन युनिट – इथेनॉल शुद्ध करण्यासाठी     

साठवण टाक्या (Storage Tanks)     

(B) बायोडिझेलसाठी आवश्यक मशीनरी:     

ऑइल फिल्टर आणि ट्रान्सएस्टेरिफिकेशन युनिट – तेलावर प्रक्रिया करण्यासाठी     

गाळणी व शुद्धिकरण यंत्रे – तयार बायोडिझेल शुद्ध करण्यासाठी     

साठवण टाक्या आणि वितरण यंत्रणा     

(C) अंदाजे किंमत (मशीनरीसाठी):     

लहान प्रमाणावर: ₹10-20 लाख     

मोठ्या प्रमाणावर: ₹50 लाख – 2 कोटी     

३. भांडवली गुंतवणूक आणि खर्च - अंदाजे खर्च (₹)

जमिनीची किंमत    10-50 लाख (स्थानानुसार)

मशीनरी आणि उपकरणे    20-80 लाख

कच्चा माल    5-10 लाख (महिन्याला)

परवाने व कायदेशीर प्रक्रिया    2-5 लाख

मजुरी व इतर खर्च    5-15 लाख (महिन्याला)

एकूण अंदाजे गुंतवणूक: ₹50 लाख – ₹2 कोटी (उत्पादनाच्या प्रमाणानुसार)     

४. परवाने आणि कायदेशीर प्रक्रिया     

पर्यावरण विभागाची मान्यता (Pollution Control Board Clearance)     

औद्योगिक परवाना आणि MSME नोंदणी     

बायोफ्युएल उत्पादन परवाना (Govt. of India & State Govt.)     

प्रदूषण नियंत्रण प्रमाणपत्र     

FSSAI नोंदणी (जर कृषी-आधारित उत्पादनेही विकत असाल तर)     

GST नोंदणी आणि कर परवाने     

५. बाजारपेठ आणि विक्री संधी     

(A) संभाव्य ग्राहक     

सरकारी इंधन कंपन्या (IOCL, BPCL, HPCL)     

ट्रान्सपोर्ट कंपन्या आणि उद्योग     

कृषी आणि ग्रामीण ऊर्जा क्षेत्र     

लोकल पंप आणि वितरक     

(B) विक्री आणि वितरण     

सरकारी योजना आणि टेंडरद्वारे विक्री     

थेट उद्योग आणि वाहतूक कंपन्यांशी करार     

डिजिटल मार्केटिंगद्वारे प्रचार     

६. शासकीय योजना आणि अनुदाने     

भारतात सरकार बायोफ्युएलसाठी विविध योजना आणि सबसिडी देते:     

राष्ट्रीय बायोइंधन धोरण 2018 – बायोफ्युएल उत्पादनास चालना देण्यासाठी सरकार अनुदान देते.     

PM KUSUM योजना – बायोइंधन उत्पादनासाठी सौरऊर्जा आणि शेती कचऱ्याचा उपयोग करण्यासाठी अनुदान.     

MSME सबसिडी आणि कर्ज योजना – नवीन लघु आणि मध्यम उद्योगांना विशेष आर्थिक मदत.     

SIDBI कडून ग्रीन एनर्जी बिझनेस लोन – बायोफ्युएल व्यवसायासाठी विशेष कर्ज.     

NABARD सहाय्यक योजना – ग्रामीण बायोफ्युएल प्रकल्पांसाठी निधी.     

अनुदान आणि कर्ज माहिती:     

50% अनुदान मिळू शकते (MSME किंवा स्टार्टअप्ससाठी)     

सरकारी बँका आणि NBFC कडून कमी व्याजदरावर कर्ज उपलब्ध     

७. संभाव्य नफा आणि व्यवसाय संधी     

बायोएथेनॉल विक्री किंमत: ₹50-70 प्रति लिटर     

बायोडिझेल विक्री किंमत: ₹80-100 प्रति लिटर     

सरकारकडून मोठ्या प्रमाणावर खरेदीची संधी     

निर्यात संधी उपलब्ध (यूएस, युरोप, आशियाई देशांत मागणी आहे) 

बायोफ्युएल उत्पादन हा उच्च-नफा आणि भविष्यातील पर्यावरणपूरक व्यवसाय आहे. योग्य कच्चा माल, सरकारी मदत आणि आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर केल्यास हा व्यवसाय मोठ्या प्रमाणावर यशस्वी होऊ शकतो.     

बायोफ्युएल उत्पादन व्यवसाय विषयी आपले काय मत आहे आम्हाला नक्की कळवा .     

तुम्हालाही बायोफ्युएल उत्पादन व्यवसाय सुरु करायचा असल्यास किंवा अधिक माहिती हवी असल्यास आमच्या बिजनेस डॉक्टर सोबत बोला .