प्रधानमंत्री अन्न प्रक्रिया उद्योग योजना PMFME अन्न प्रक्रिया उद्योगांसाठी आर्थिक मदत ब्रँडिंग आणि प्रशिक्षण

PMFME योजना ही अन्न प्रक्रिया उद्योग मंत्रालय (MoFPI) द्वारे सुरू करण्यात आलेली केंद्र पुरस्कृत योजना आहे.

यामध्ये सूक्ष्म अन्न प्रक्रिया उद्योगांचे औपचारिकीकरण आणि आधुनिकरण करण्यासाठी आर्थिक, तांत्रिक आणि व्यावसायिक मदत दिली जाते.

1. योजनेची उद्दिष्टे

🔹 सूक्ष्म अन्न प्रक्रिया उद्योग अधिक सक्षम करणे.

🔹 FPOs, SHGs, सहकारी संस्था आणि लघुउद्योगांना वित्तीय मदत पुरवणे.

🔹 ब्रँडिंग आणि मार्केटिंग सहाय्य उपलब्ध करणे.

🔹 "एक जिल्हा एक उत्पाद (ODOP)" धोरणाला चालना देणे.

🔹 2,00,000 अन्न प्रक्रिया उद्योगांना कर्ज-संबंधित अनुदान देणे.

🔹 साठवण, पॅकेजिंग आणि प्रक्रिया करण्यासाठी सामूहिक पायाभूत सुविधा निर्माण करणे.

🔹 अन्न सुरक्षेत सुधारणा आणि आधुनिक तंत्रज्ञानाचा अवलंब करणे.

🔹 कौशल्यविकास व प्रशिक्षणाच्या संधी उपलब्ध करून देणे.

2. एक जिल्हा एक उत्पाद (ODOP) धोरण

🔹 प्रत्येक जिल्ह्यात एक विशिष्ट अन्न प्रक्रिया उद्योग विकसित करण्यावर भर.

🔹 ODOP उत्पादनांमध्ये – आंबा, बटाटा, टोमॅटो, मध, मिलेट उत्पादने, दुग्ध प्रक्रिया, मासे, कोंबडीपालन, मांस प्रक्रिया, लोणची, पापड, इत्यादी.

🔹काय फायदे होतील :

✅ कच्चा माल मोठ्या प्रमाणावर खरेदी शक्य.

✅ सामाईक प्रक्रिया व ब्रँडिंग सुविधा मिळणे.

✅ उत्पादन विक्रीसाठी मोठ्या बाजारपेठांमध्ये प्रवेश मिळणे.

3. योजनेचे प्रमुख घटक

A. वैयक्तिक सूक्ष्म अन्न प्रक्रिया उद्योगांना सहाय्य

✔ 35% कर्ज-संबंधित अनुदान (₹10 लाखांपर्यंत प्रति युनिट).

✔ 10% किमान गुंतवणूक उद्योजकाकडून अपेक्षित, उर्वरित बँक कर्जातून मिळेल.

✔ लक्ष्य: 2,00,000 अन्न प्रक्रिया उद्योगांना आर्थिक मदत.

✅ पात्रता:

आधीपासून कार्यरत असलेले सूक्ष्म अन्न प्रक्रिया उद्योग.

10 पेक्षा कमी कर्मचारी असलेले उद्योग पात्र.

उद्योजकाचे वय 18 वर्षांपेक्षा जास्त असावे आणि किमान 8वी उत्तीर्ण असावा.

GST, उद्योग आधार आणि FSSAI नोंदणी आवश्यक.

B. गट-आधारित उद्योजकतेसाठी सहाय्य (FPOs, SHGs, सहकारी संस्था)

✔ 35% अनुदान बँक कर्जासोबत उपलब्ध.

✔ SHGs सदस्यांना ₹40,000 पर्यंत बीज भांडवल.

✔ प्रशिक्षण आणि कौशल्यविकासासाठी सहाय्य.

✅ पात्रता:

FPOs आणि सहकारी संस्थांची वार्षिक उलाढाल ₹1 कोटींपेक्षा जास्त असावी.

SHGs कमीतकमी 3 वर्षांपासून कार्यरत असाव्यात.

गट-उद्योग ODOP संबंधित असावा.

C. सामाईक पायाभूत सुविधा (Common Infrastructure Support)

✔ 35% अनुदान खालील गोष्टींसाठी दिले जाते –

✅ अन्न चाचणी प्रयोगशाळा

✅ कोल्ड स्टोरेज आणि वेअरहाऊसिंग

✅ सॉर्टिंग आणि ग्रेडिंग युनिट्स

✅ प्रक्रिया आणि पॅकेजिंग युनिट्स

✔ ही सुविधा संपूर्ण जिल्ह्यातील अन्न प्रक्रिया उद्योगांसाठी खुली असावी.

D. ब्रँडिंग आणि मार्केटिंग सहाय्य

✔ 50% अनुदान ब्रँडिंग आणि मार्केटिंग खर्चावर.

✔ सामाईक ब्रँड आणि पॅकेजिंग डिझाइनिंगसाठी मदत.

✔ राष्ट्रीय आणि प्रादेशिक बाजारपेठांमध्ये प्रवेश मिळण्यासाठी सहाय्य.

✔ अन्न सुरक्षा प्रमाणपत्रासाठी सहाय्य उपलब्ध.

✔ किमान ₹5 कोटी उलाढाल आवश्यक ब्रँडिंग सहाय्यासाठी.

4. प्रशिक्षण आणि कौशल्यविकास सहाय्य

✔ NIFTEM आणि IIFPT यांच्या मार्फत प्रशिक्षण दिले जाते.

✔ प्रशिक्षणामध्ये समाविष्ट:

✅ उद्योजकता विकास

✅ अन्न सुरक्षा व स्वच्छता प्रशिक्षण (FSSAI नोंदणीसह)

✅ विपणन, पॅकेजिंग आणि साठवण तंत्रज्ञान

✅ ODOP आधारित तांत्रिक प्रशिक्षण

5. योजनेंची अंमलबजावणी व निधी वितरण

🔹 ₹10,000 कोटींचा एकूण निधी (2020-21 ते 2024-25).

🔹 निधी वाटप:

✅ 60:40 वाटणी – केंद्र आणि राज्य सरकारसाठी.

✅ 90:10 – ईशान्य आणि हिमालयीन राज्यांसाठी.

✅ 100% निधी केंद्र सरकारकडून – केंद्रशासित प्रदेशांसाठी.

🔹 बँकांमार्फत थेट अनुदान वितरित केले जाते.

6. कर्ज आणि पत सुविधा (Loan & Credit Linkage)

✔ 35% अनुदान कर्जावर (₹10 लाखांपर्यंत).

✔ 65% कर्ज बँकेमार्फत उपलब्ध.

✔ MSME कर्जावर 2% व्याज सवलत.

✔ ₹2 कोटींपर्यंतचे कर्ज CGTMSE अंतर्गत तारणमुक्त.

✔ PM MUDRA योजनेतून ₹10 लाखांपर्यंत कर्ज उपलब्ध.

7. योजना इतर सरकारी योजनांसोबत संलग्न

✅ NRLM – ग्रामीण भागातील महिला SHGs साठी क्रेडिट सहाय्य.

✅ SVEP – स्टार्टअप्सना बीज भांडवल सहाय्य.

✅ PM MUDRA योजना – तारणमुक्त कर्ज उपलब्ध.

✅ ASPIRE & SFURTI – क्लस्टर-आधारित अन्न प्रक्रिया उद्योगांना मदत.

✅ MSE सार्वजनिक खरेदी धोरण – सरकारी खरेदीसाठी प्रक्रिया उत्पादने उपलब्ध करणे.

8. परिणाम आणि अपेक्षित प्रभाव

📌 2,00,000 अन्न प्रक्रिया उद्योग औपचारिकरणाच्या दिशेने.

📌 ग्रामीण भागात जास्तीत जास्त रोजगारनिर्मिती.

📌 वाढलेला बाजार प्रवेश आणि नफा वाढ.

📌 अन्न साठवण व प्रक्रिया सुधारून अन्न नासाडी टाळणे.

📌 हायजिन आणि अन्न सुरक्षा सुधारणा.

PMFME योजना सूक्ष्म अन्न प्रक्रिया उद्योगांसाठी परिवर्तनकारी ठरेल.

✅ लघु आणि मध्यम उद्योगांना वित्तीय सहाय्य मिळेल.

✅ व्यवसायाचे औपचारिकीकरण व नोंदणी होईल.

✅ अन्न प्रक्रिया क्षेत्रातील निर्यात आणि राष्ट्रीय बाजारपेठेत प्रवेश वाढेल.

अधिक माहितीसाठी किंवा या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी आमच्या बिजनेस डॉक्टर सोबत बोला